ناصر مهدوی: استاد برجسته عرفان اسلامی و مولوی‌پژوه
مقدمه
ناصر مهدوی از چهره‌های شاخص در حوزه عرفان اسلامی، تفسیر مثنوی و فلسفه دین معاصر ایران به شمار می‌رود. با بیش از سه دهه فعالیت علمی و آموزشی، او توانسته است پیوندی عمیق بین میراث عرفانی ایران و مسائل انسان معاصر برقرار کند.
تحصیلات و سوابق علمی
دکتری عرفان اسلامی از دانشگاه تهران
استاد تمام دانشگاه تهران (دانشکده الهیات)
استاد مدعو دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه آزاد اسلامی
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
عضو انجمن حکمت و فلسفه ایران
حوزه‌های تخصصی
- تفسیر و تحلیل مثنوی مولوی
- فلسفه عرفان اسلامی
- معنویت در جهان معاصر
- انسان‌شناسی اسلامی
- فلسفه دین
مهم‌ترین آثار تألیفی
کتاب‌های شاخص:
- مولانا و حکایت رنج انسان (۱۳۹۹) – تحلیل فلسفی-عرفانی مفهوم رنج در مثنوی
- یاد مرگ: پنجره‌ای رو به زندگی (۱۳۹۷) – بررسی مفهوم مرگ‌اندیشی در عرفان اسلامی
- ابراهیم؛ طعم انسانیت (۱۳۹۶) – تفسیر عرفانی داستان حضرت ابراهیم(ع)
- راز محبت و آشنایی در غزلیات حافظ (۱۳۹۴) – تحلیل عرفانی غزل‌های حافظ
- اینک حسین؛ آینه زندگی (۱۳۹۲) – خوانشی عرفانی از واقعه عاشورا
آثار پژوهشی:
شرح موضوعی مثنوی معنوی (در ۳ جلد)
معنویت در قرآن (مجموعه مقالات)
پیام مولانا برای انسان امروز
سمینارها و همایش‌های علمی
از مهم‌ترین سخنرانی‌های علمی وی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
“مولانا، نیایش و تجربه زیبایی” (همایش روز نیایش، ۱۴۰۰)
“روایت رنج آدمی از نگاه مولانا” (همایش مولانا و شمس، ۱۳۹۹)
“نیایش؛ الگوی عشق” (همایش روز نیایش، ۱۳۹۵)
“خدا از نگاه مولانا” (همایش رستخیز ناگهان، ۱۳۹۱)
رویکرد علمی و نوآوری‌ها
مهدوی در آثار خود سه ویژگی برجسته دارد:
- تلفیق سنت و مدرنیته: خوانش نو از متون عرفانی با توجه به مسائل انسان معاصر
- رویکرد بینارشته‌ای: ترکیب عرفان، فلسفه، روانشناسی و ادبیات
- زبان روان و همه‌فهم: ارائه مفاهیم عمیق عرفانی به زبانی قابل درک
نظریات و اندیشه‌های بدیع
- نظریه “عرفان کاربردی”: کاربست آموزه‌های عرفانی در زندگی روزمره
- تحلیل “رنج وجودی” در مثنوی: تبیین فلسفی مفهوم رنج در اندیشه مولوی
- خوانش عرفانی از واقعه عاشورا: تحلیل سلوک عرفانی امام حسین(ع)
جایگاه و تأثیر علمی
از مراجع معتبر در حوزه مولوی‌پژوهی در ایران
پرورش دهنده نسلی از پژوهشگران عرفان اسلامی
پیوند دهنده حوزه‌های آکادمیک و حوزوی در مطالعات عرفانی
ارائه‌دهنده الگویی نوین در تدریس متون عرفانی
گزیده‌ای از اندیشه‌ها
«عرفان مولوی نه گریز از زندگی که عمیق‌ترین مواجهه با حقیقت آن است.»
«کربلا دانشگاه عرفان عملی است که هر سال در محرم دروس جدیدی به ما می‌آموزد.»
«حافظ و مولانا دو روی یک سکه‌اند؛ یکی عرفان را در قالب غزل می‌ریزد و دیگری در قالب مثنوی.»
ناصر مهدوی با ترکیب دانش عمیق عرفانی و دغدغه‌های انسان معاصر، توانسته است میراث عرفانی ایران را به زبانی نو بازخوانی کند و به نیازهای معنوی نسل جدید پاسخ گوید. آثار او به ویژه در حوزه مولوی‌پژوهی، از منابع معتبر و پرمراجعه در محافل علمی کشور محسوب می‌شوند.